Bệnh chàm môi khá khó phân biệt với tình trạng khô môi thông thường bởi khi thời tiết khô ráo, người bệnh cũng rất hay gặp tình trạng môi khô, nứt nẻ, chảy máu mà bệnh chàm môi cũng có biểu hiện khá giống. Vậy bệnh chàm môi là gì? Nguyên nhân, triệu chứng bệnh chàm môi và cách điều trị ra sao? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về bệnh qua bài viết dưới đây.
1. Bệnh chàm môi là gì?
Bệnh chàm môi (viêm môi do chàm) là tình trạng viêm nhiễm mãn tính xuất hiện ở môi. Bệnh được biểu hiện bởi triệu chứng ban dát đỏ, bề mặt có mụn nước nhỏ, tự vỡ, chảy dịch, đóng vảy tiết, khô và bong tróc. Chàm môi xảy ra do sự kết hợp của hai yếu tố nội sinh và ngoại sinh.
Tương tự bệnh chàm ở những vị trí khác, chàm môi khởi phát theo từng giai đoạn, xen kẽ giữa giai đoạn bùng phát và thuyên giảm. Bệnh có xu hướng dai dẳng, tái đi tái lại nhiều. Tuy bệnh không gây nguy hiểm đến sức khỏe nhưng lại khiến cho người bệnh cảm thấy “khó chịu” bởi vị trí xảy ra bệnh là ở môi, dẫn đến thiếu tự tin trong giao tiếp, ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống.
➤ Đọc thêm: Viêm da cơ địa mãn tính và những thông tin cần lưu ý
2. Các thể chàm môi thường gặp
Theo nhận định từ các chuyên gia, bệnh chàm môi có thể kích hoạt ở 3 thể thường gặp sau đây:
- Viêm môi tiếp xúc kích ứng: Xảy ra khi da môi tiếp xúc với các chất kích ứng như mỹ phẩm, thời tiết thay đổi, ánh nắng,… Các yếu tố này khiến da môi mất nước, suy giảm khả năng đề kháng, tạo điều kiện cho triệu chứng lâm sàng bùng phát.
- Viêm môi tiếp xúc dị ứng: Thể chàm môi này xảy ra khi da môi bị dị ứng và phát sinh triệu chứng do son môi, kem đánh răng, thuốc,…
- Viêm môi bong vảy: Viêm môi bong vảy là một trong những thể chàm môi thường gặp, đặc trưng bởi tình trạng môi bong nhiều vảy và có xu hướng tái đi tái lại nhiều lần. Thể chàm môi này thường tự phát và hầu như không xác định được nguyên nhân.
3. Nguyên nhân gây chàm môi
Cũng giống với bệnh chàm nói chung, chàm môi hiện chưa xác định được nguyên nhân rõ ràng. Tuy nhiên, theo các bác sĩ chuyên khoa Da liễu, có thể chia nguyên nhân gây chàm môi thành hai dạng: Yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài.
Nguyên nhân nội sinh
- Di truyền: Nếu trong gia đình bạn có bố mẹ, ông bà đã có tiền sử mắc các bệnh về viêm da cơ địa, viêm mũi dị ứng, hen suyễn thì khả năng cao là bạn có nguy cơ bị chàm môi.
- Rối loạn nồng độ hormone: Nghiên cứu cho thấy, rối loạn hormone, thay đổi nội tiết tố ở nhiều giai đoạn như dậy thì, phụ nữ sau sinh, phụ nữ tiền mãn kinh,… có thể tạo điều kiện thuận lợi để bệnh chàm môi xuất hiện và bùng phát mạnh.
- Stress: Tâm lý căng thẳng, mệt mỏi, áp lực, cơ thể không tổng hợp và được cung cấp đầy đủ các chất như kẽm, sắt hay vitamin nhóm B khiến da khô và dễ bị chàm môi. Do đó, chàm môi bùng phát và lan tỏa rộng khi thần kinh bị căng thẳng.
- Nhiễm trùng đường hô hấp: Khi mắc các bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp (cảm lạnh, cảm cúm,…) hệ miễn dịch thường có xu hướng nhạy cảm hơn bình thường. Vì vậy trong thời điểm này, viêm môi do chàm có thể khởi phát.
Nguyên nhân ngoại sinh
Có rất nhiều yếu tố bên ngoài dẫn đến bệnh chàm môi. Tuy nhiên, người bệnh nên lưu ý một số những yếu tố chính sau:
- Viêm môi tiếp xúc kích thích với thói quen liếm môi.
- Dị ứng mỹ phẩm, son môi, son dưỡng, chàm môi sau xăm.
- Dị ứng nước hoa, xà phòng hoặc chất tẩy rửa như dầu gội, sữa tắm lắm hương liệu,…
- Dị ứng với vải, các dụng cụ vật dụng.
- Dị ứng thực phẩm: Một số người có thể mắc chàm môi do ăn phải các thực phẩm gây dị ứng như: hải sản, sữa động vật,…
- Do những tổn thương ở vùng môi, quanh miệng trước đó không được chăm sóc, giữ gìn cẩn thận tạo điều kiện để chàm môi hình thành và phát triển.
- Thay đổi thời tiết: Thời tiết thay đổi đột ngột có thể kích thích da môi, đặc biệt là khí hậu lạnh và khô. Điều này dẫn đến hiện tượng sản sinh kháng nguyên và bùng phát triệu chứng trên da.
Đây là những nguyên nhân thường gặp gây nên bệnh. Căn bệnh này không chỉ khiến người bệnh khó chịu, đau đớn mà còn cản trở, gây bất tiện trong sinh hoạt, cuộc sống, giao tiếp hàng ngày. Thế nhưng, nhiều người vẫn nhầm lẫn chàm môi với một số hiện tượng da liễu khác, dẫn đến chủ quan và chưa thực sự biết cách điều trị sao cho đúng. Vì vậy, khả năng bội nhiễm, nhiễm trùng cũng tăng cao.
➤ Có thể bạn cần biết: Nguyên nhân, triệu chứng viêm da cơ địa ở cả người lớn và trẻ nhỏ
4. Triệu chứng giúp bạn nhận biết chàm môi
Chàm môi có thể gây triệu chứng ở cả môi trên và môi dưới, xảy ra ở bên ngoài hoặc phát sinh trực tiếp trên vùng da môi. Người bệnh có thể dựa vào triệu chứng dưới đây để nhận biết tình trạng viêm môi là do bệnh chàm gây ra, bao gồm:
- Da môi và vùng da bao xung quanh môi có xu hướng đỏ lên.
- Lúc đầu, môi có cảm giác ngứa, da bị khô cứng, xuất hiện các đường nứt nẻ rõ nét trên môi, liên tục bị bong tróc thành từng mảng lớn, môi sậm màu, cảm giác đau khi nói, ăn uống.
- Giai đoạn sau người bệnh chàm môi thấy ngứa và đau đớn nhiều hơn, xung quanh viền môi hoặc môi xuất hiện các mụn nước, ban, tấy đỏ. Các mụn nước này có thể gây chảy dịch, chợt loét. Môi càng ngày càng khô, bong tróc nhiều hơn, nứt sâu vào bên trong.
- Lâu dần nếu không được điều trị kịp thời, vùng da môi bị tổn thương sẽ lan rộng, gây lở loét, ăn uống bất tiện, cảm giác sưng cứng môi khiến giao tiếp khó khăn.
- Nhiều trường hợp, tổn thương do chàm còn xuất hiện xung quanh viền môi
- Những triệu chứng trên đây thường có xu hướng bùng phát mạnh nhưng lại xen kẽ với các giai đoạn bệnh thuyên giảm. Bệnh không chỉ dai dẳng, dễ tái phát mà trong nhiều trường hợp còn có thể phát triển suốt cả cuộc đời khiến cho chất lượng cuộc sống suy giảm mạnh.
Những triệu chứng của chàm môi đề cập trên đây giúp người bệnh nhanh chóng phát hiện sớm ra tình trạng viêm da môi, từ đó thăm khám và chữa trị kịp thời, tránh trường hợp bệnh tiến triển lâu ngày thành mãn tính rất khó điều trị.
5. Các giải pháp điều trị cho bệnh chàm môi
Trước khi điều trị chàm môi, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám triệu chứng lâm sàng, tìm hiểu tiền sử gia đình, cá nhân và có thể làm patch test với một số dị nguyên nghi ngờ gây nên tình trạng chàm môi ở bạn
Sau khi đã có kết quả chẩn đoán, xác định được nguyên nhân gây bệnh cùng với biểu hiện của các triệu chứng trên da, bác sĩ sẽ đưa ra các biện pháp điều trị phù hợp như:
Dưỡng ẩm môi thường xuyên
Chàm môi có xu hướng bùng phát mạnh khi da môi khô ráp, mất nước và suy giảm sức đề kháng. Vì vậy để giảm nhẹ thương tổn da và cải thiện triệu chứng ngứa ngáy, nên tăng cường dưỡng ẩm cho môi.
Dưỡng ẩm môi thường xuyên giúp giảm tình trạng khô ráp, bong tróc và ngứa ngáy ở môi. Khi được cấp ẩm đầy đủ, hàng rào bảo vệ da sẽ được phục hồi làm giảm nguy cơ gặp phải tình trạng dị ứng đáng kể.
Tuyệt đối không sử dụng các dòng sản phẩm dưỡng môi chứa nhiều thành phần hóa chất độc hại. Tránh trường hợp tình trạng chàm môi không khỏi mà ngày càng trở nên nặng nề hơn.
Một số sản phẩm dưỡng môi có chứa các thành phần đơn giản và lành tính như Vaseline hay Bioderma thường được bác sĩ khuyên dùng. Bên cạnh đó, các loại kem dưỡng an toàn khác như La Roche-Posay Vitamin B5 cũng có thể được chỉ định.
Điều trị bệnh chàm môi bằng thuốc
Trong các trường hợp bệnh chàm môi gây ngứa dữ dội và viêm nhiều thì việc sử dụng thuốc là rất cần thiết. Dưới đây là một số loại thuốc uống và thuốc bôi được dùng phổ biến:
- Thuốc kháng histamine H1: Thuốc kháng histamine H1 có tác dụng chống dị ứng nhờ khả năng ức chế chất trung gian histamine, từ đó khắc phục tốt các triệu chứng ngứa ngáy và nóng rát ở vùng da môi.
- Corticoid dạng bôi: Thuốc bôi chứa corticoid có tác dụng chống dị ứng và chống viêm. Có thể dùng thuốc bôi trực tiếp lên da môi, ngày 2 lần trong khoảng 2 tuần nhằm làm giảm hiện tượng viêm và ngứa do chàm môi. Tuy nhiên không được lạm dụng bôi quá nhiều hay kéo dài bởi chúng có thể gây ra các tác dụng phụ như làm mỏng da, giãn mao mạch. Vì vậy cần thận trọng khi sử dụng thuốc bôi chứa corticoid.
- Thuốc ức chế calcineurin: Thuốc này sẽ được chỉ định trong trường hợp corticoid dạng bôi không thể cải thiện được thương tổn trên da môi. Nhóm thuốc này có tác dụng tương tự corticoid nhưng lại có ưu điểm là hầu như không gây mỏng da hay giãn mao mạch.
- Thuốc kháng sinh và kháng nấm: Trong trường hợp tổn thương do chàm môi có nguy cơ bội nhiễm cao (chủ yếu là do nấm và vi khuẩn) thì bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc nhóm này.
Tận dụng thảo dược tự nhiên
Da môi khá nhạy cảm và mỏng nên cần thận trọng khi sử dụng thuốc – đặc biệt là nhóm thuốc điều trị tại chỗ. Nếu thương tổn da có mức độ nhẹ, bạn có thể làm giảm triệu chứng bằng cách dưỡng ẩm và tận dụng một số thảo dược tự nhiên.
Các liệu pháp dưới đây không chỉ có tác dụng tăng cường độ ẩm cho da môi mà còn thúc đẩy nhanh chóng hơn quá trình tái tạo các tế bào da mới.
Mẹo chữa tự nhiên tại nhà có thể đáp ứng triệu chứng chàm môi bao gồm:
- Dầu dừa: Dầu dừa chứa hàm lượng axit béo cao rất hữu ích với việc làm dịu da và giảm bong tróc. Đồng thời có thể cùng cố hàng rào bảo vệ da môi, tránh những tác nhân gây hại. Bên cạnh đó, axit lauric trong dầu dừa còn ức chế tụ cầu khuẩn và nấm Candida, từ đó làm giảm nguy cơ bội nhiễm.
- Nha đam: Gel nha đam có đặc tính dưỡng ẩm và làm dịu da nhanh chóng. Vì vậy bạn chỉ cần thoa một ít gel nha đam lên da môi, để trong 15 phút và rửa lại với nước sạch để cải thiện các triệu chứng của bệnh chàm môi.
- Dùng quả bơ: Quả bơ có chứa nhiều axit amin, vitamin E và Omega 3 có tác dụng dưỡng ẩm, làm mềm da và giảm bong tróc. Để cải thiện các triệu chứng của bệnh. Bạn có thể nghiền nát 1 ít thịt quả bơ và đắp lên môi. Lưu lại trên da môi trong khoảng 10 phút và rửa lại với nước sạch.
- Dùng lá trầu không: Các thành phần sát khuẩn và kháng viêm trong lá trầu không cũng được cho là có thể đáp ứng tốt với triệu chứng bệnh chàm môi và ngăn ngừa nguy cơ bội nhiễm. Bạn cần chuẩn bị vài lá trầu không đã rửa sạch với nước, giã nát và lọc phần tinh dầu. Lấy tăm bông chấm vào phần tinh dầu thu được, bôi lên môi nhiều lần và rửa lại sau 30 phút để giảm triệu chứng.
Với cách này chỉ nên áp dụng 2 – 3 lần/tuần.
➤ Đọc chi tiết: Tổng hợp các cách để điều trị bệnh chàm
Kết luận
Chàm môi là bệnh da liễu mãn tính và có thể xảy ra ở cả người lớn lẫn trẻ nhỏ. Bệnh chỉ gây thương tổn ngoài da và hầu như không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên do tính chất dai dẳng và gây ngứa nhiều, chàm môi có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngoại hình và chất lượng cuộc sống. Vì vậy khi nhận thấy triệu chứng của bệnh, cần chủ động thăm khám để được chẩn đoán và áp dụng biện pháp điều trị kịp thời.
Bệnh chàm môi không hề khó điều trị nếu bệnh nhân có phương pháp điều trị đúng và kiên trì với nó. Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Người bệnh nên đến các cơ sở y tế uy tín để sớm được điều trị khỏi bệnh.
Nguồn: Sodermix.vn
